Nee, helaas is het me niet gelukt om die vier titels te halen. En ik heb nooit met een van die titels mooie sier gemaakt. Maar het komt nog steeds voor, mensen die hun curriculum vitae pimpen met kleine of hele grote onwaarheden. Zelfs nooit behaalde titels worden opgevoerd. Hoe vaak er wordt gejokt en gesjoemeld is niet bekend, maar de meeste onderzoeken komen uit tussen de 30 en 50 procent.

De meest voorkomende leugen is overdrijving van je eigen capaciteiten. Ik zie en hoor het geregeld. Met alleen les op de middelbare school en een leuke Oostenrijkse wintersportvriendin spreek je geen vloeiend Duits, laat staan dat je het foutloos schrijft.

En als je een keer een storende puist heb weggepoetst met Photoshop dan beheers je dat programma niet. Een deelcursus volgen betekent níet dat je heel de opleiding hebt doorlopen. Zelfs over hobby’s zijn mensen niet eerlijk in de hoop dat ze interessanter overkomen.

Op twee komt het rommelen met de tijdlijn om tot een sluitend cv te komen. Natuurlijk hoef je niet te pronken met jaren van werkloosheid. Zet niet in je cv ‘2010-2014: werkloos’, maar vertel wat je wel gedaan hebt. Misschien was je in die jaren mantelzorger of heb je ervoor gekozen om in de eerste jaren fulltime bij je kinderen te zijn. Of als het echt een werkloze lege periode was: pas de vormgeving van je cv zo aan dat het niet te veel opvalt.

Op drie staat het weglaten van feiten.  Veel mensen hebben bijvoorbeeld weleens een baan gehad waarbij het dienstverband voortijdig en onplezierig eindigde. Laat die fase in je carrière niet weg op je cv. Als ernaar wordt gevraagd: Leg uit waarom dat dienstverband plotsklaps zonder uitzicht op iets nieuws eindigde.

Mijn advies: lieg niet in je cv, ook niet over kleine dingetjes. Je raakt vroeg of laat verstrikt in je eigen fantasie. Werkgevers testen echt vooraf de vaardigheden die er toe doen. Schrijftesten en programmeeropdrachten zijn aan de orde van de dag. Bovendien halen werkgevers je naam door Google en worden je activiteiten op social media bekeken. Als een leugentje wordt ontdekt, dan beland je op het stapeltje met afwijzingen. Komt de werkgever later achter je creativiteit met de waarheid, dan volgt ontslag wegens fraude. Of je bent al eerder ontslagen omdat je niet geschikt was voor de job. 

Hoe maak je dan een goed cv? Pas je cv bij iedere sollicitatie aan. Kijk goed naar het bedrijf waar je solliciteert. Welke mensen werken er? Welke kwalificaties worden er gevraagd? Benadruk je vaardigheden die daar zoveel mogelijk bij aansluiten.

De angst dat je niet goed genoeg bent is de bron van de leugentjes. Je wilt opvallen tussen de rest. Begrijpelijk, maar de beste baan is de job die precies bij je mogelijkheden, en werkelijke kennis en vaardigheden past. Eerlijk duurt echt het langst.

Overigens – leuk weetje – er is maar één Nederlander die echt Prof. Dr. Mr Ir. op zijn cv mag zetten zonder te liegen. Prof. Dr. Mr. Ir. Sicco Santema, een 58-jarige bolleboos uit Zeist die studenten aan de TU Delft de fijne kneepjes van industriële marketing bijbrengt. De rest van ons kan maar beter niet jokken over de genoten scholing.