Genoten van het lange paasweekend? Over een paar jaar kan het iedere week zo zijn, denken onderzoekers, want we gaan steeds korter werken. Vrouwen werken gemiddeld 26 uur en mannen 36 uur. Het Centraal Bureau voor de Statistiek vindt tegenwoordig een werkweek van 35 uur een fulltime baan.

Dat klinkt niemand vreemd in de oren. Maar dat is het wel. Het is nog maar een paar generaties geleden dat de vijfdaagse werkweek beetje bij beetje werd ingevoerd, iedereen werkte toen ook op zaterdagochtend; de werkweek telde 48 uur. En wie tien jaar geleden had gezegd dat in 2019 minder dan de helft van de werknemers fulltime zou werken, werd voor gek verklaard.

Leo Witvliet is als emeritus hoogleraar onder meer actief in het project Arbeidsmarkt van Morgen van de NBBU, de brancheorganisatie van dienstverleners in de flexbranche waarbij ook Pay2day is aangesloten. Hij sluit niet uit dat over vijf jaar een werkweek van 24 uur de norm wordt. Drie dagen vrij, vier dagen werken. Onze grootouders zouden er niets van begrijpen. Witvliet betoogt in dit opiniestuk dat de voortschrijdende techniek veel arbeidskrachten overbodig maakt en dat er geen alternatief werk voor in de plaats komt. We moeten dus het beschikbare werk herverdelen. Iedereen een beetje werk, iedereen een weekend van vier dagen.

Raken we dan niet aan de bedelstaf? Nee, denkt Witvliet. ,,Voor het eerst in de wereldgeschiedenis kunnen we geld creëren zonder arbeid. Geld dat geld maakt, zonder dat de mens hoeft te werken. Technologie die gaat produceren, waarbij menselijke arbeid geen randvoorwaarde meer is om geld te verdienen. Dat is een wezenlijk verschil met vorige mechanisatieslagen.’’   

En hij heeft gelijk. Als ik kijk naar het werk dat Pay2day verzet, daar waren een paar decennia geleden hele zalen met administrateurs voor nodig. En hoeveel mensen werkten er vroeger bij de bank? Die sector zag in tien jaar tijd 45.000 banen verdampen. Met de app op je smartphone regel je (bijna) alle bankzaken.

Witvliet is niet alleen. De discussie over een 25-urige werkweek woedt ook al jaren. Geen werkdagen van 8 uur of langer, maar vijf dagen in de week 5 uur knallen en dan naar huis. Dan heb je volop tijd voor vrienden, familie en de kinderen. En met korte werkdagen houd je het ook vol als je 70-plus bent, want dat is de keerzijde: korter werken betekent ook doorwerken als je oud bent.

Toekomstmuziek? Voorlopig werk ik nog vijf dagen en maak ik veel meer dan 40 uur. Maar ik steek mijn hand er niet voor in het vuur, dat dat over vijf jaar heel anders is.