,,Onze organisatie is holistisch opgebouwd en sinds we scrummen bereiken we met onze projecten veel sneller een beter resultaat.’’ Hoe meer organisatietermen, hoe beter, lijkt het wel. Het is alleen spijtig dat die termen stuk voor stuk heel veel lijken te zeggen, terwijl maar een select groepje écht snapt wat het betekent.

Begrijp me niet verkeerd, ik ben een groot voorstander van organisaties die bereid zijn om te veranderen en die experimenteren met nieuwe manieren van organiseren. Minder of liever helemaal geen hiërarchie, meer flexibele werktijden, geen stroeve en demotiverende beoordelingsgesprekken. Ik ben het overal mee eens. Maar om als leek te begrijpen hóe organisaties met verandering bezig zijn moet je uren op onderzoek uit..

Dus, wat dacht je van een korte wegwijzer voor die grootse organisatietermen? Komt-ie:

Zelforganisatie

Oké, ik geef het toe. Deze term spreekt eigenlijk voor zich. Je moet het zelf doen, en in de meeste gevallen binnen een team. Zolang er maar niemand (lees: directie) is die zich bemoeit met jou en je collega’s.

Bottom-up organiseren

Dit is zo’n term waar ik direct jeuk van krijg. Ze bedoelen gewoon dat de hiërarchie volledig in de war is geschopt, maar dat bekt natuurlijk niet lekker. Waar voorheen de directie een verandering doorvoerde (die je dan als medewerker wel moest volgen – anders vloog je eruit) en nieuwe doelstellingen bepaalde, is dat nu omgekeerd. De kennis en ideeën van alle medewerkers worden geraadpleegd. De directeur moet ervoor zorgen dat medewerkers het maximale uit zichzelf kunnen halen.

Lean

Dit heeft alles te maken met de klanttevredenheid. De organisatie creëert maximale toegevoegde waarde voor de klant tegenover minimale inspanning. Klinkt hartstikke mooi, toch? Maar waarom dat dan lean moet heten? Daar wordt het ingewikkeld van, en het is bovendien heel gemakkelijk te verwarren met de volgende term.

Teal

Als je dit woord googelt kom je al gauw bij de kleurcode blauwgroen uit of krijg je een foto te zien van een eend. Het is niets van dat alles. Het heeft wél te maken met zelforganisatie wholeness (ook zo’n vreselijk woord) en een evolutionair doel. Werknemers van een teal-organisatie worden gemotiveerd door elkaar en zichzelf en werken vanuit vertrouwen. Het is de bedoeling dat de hele persoon bij het werk wordt betrokken (dat verklaart het woord wholeness). Het evolutionair doel laat de organisatie groeien zonder haar een vaste koers op te leggen.

Deep democracy

Dit is eigenlijk heel eenvoudig: het is niet langer ‘de meeste stemmen gelden’, maar ‘alle stemmen gelden’. Maar je begrijpt: voor elkaar te krijgen dat iédereen het met een besluit eens is, dat is meer dan ingewikkeld. Maar voor alles bestaat een stappenplan. Hulde!

Scrum

De meesten van jullie zullen meteen denken aan post-its. Maar het is meer dan een heleboel gele briefjes. Het komt erop neer dat wordt gewerkt met een aantal duidelijk afgebakende en elkaar opvolgende fases, waarbij steeds andere experts worden ingeschakeld. Als een fase is afgerond, dragen de experts het resultaat over aan de experts van de volgende fase.

Nu kan ik natuurlijk nog een waterval aan ingewikkelde termen voor je opsommen, maar zes van die groteske begrippen vind ik wel welletjes. Genoeg jeuk voor vandaag. Je moet er immers ook nog iets van opsteken.